Obraz mozaiki rzutowany na mozaikę matrycy – czy to ma wpływ na ostrość zdjęcia?

Marek Koteluk w swoim komentarzu do fotografii: „Katedra w Palermo (Sycylia), HDR z 2 zdjęć” zwrócił uwagę na to, że jest ona lepsza niż gdyby była zrobiona z jednego zdjęcia, jednak nie jest dostatecznie, jego zdaniem, ostra. Bez wątpienia mogłaby być lepsza gdyby ustawić obiektyw na taką przysłonę, która daje optimum jakości obrazu, czułość aparatu na najniższą możliwą: ISO 100, gdyby fotografować aparatem ustawionym na statywie a przed zrobieniem zdjęć podnieść lustro dla wyeliminowania skutków wstrząsu, jaki powoduje przy zamykaniu. Tak byłoby lepiej ale wtedy kolejne czasy otwarcia migawki w sekwencji trzech zdjęć do HDR byłyby takie: 0,5 s — 1 s —  2 s, w sumie cała sekwencja trwałaby prawie 3 s. To stanowczo zbyt długo na fotografowanie sceny z ludźmi, którzy nawet gdy stoją, to nie stoją przecież nieruchomo jak posągi.

Powiedzmy sobie tak: w różnych sytuacjach w rozmaity sposób można fotografować. Fotografowałem tak, jak na to pozwalała sytuacja turysty, a więc przede wszystkim bez pomocy statywu a to wymuszało szerokie otwarcie przysłony obiektywu i ustawienie czułości stosunkowo wysoko tak, aby czasy otwarcia migawki były możliwie krótkie. Ponieważ w kadrze znajdowały się okna, zrobiłem sekwencję zdjęć do HDR, aby uniknąć ich prześwietlenia i to mi się udało.

Fotografię Matki Bożej z małym Jezusem w otoczeniu aniołów i apostołów zrobiłem z tego samego miejsca, spod chóru, a więc z odległości kilkudziesięciu metrów, bo tyle liczy wnętrze katedry w Palermo. Zmieniłem obiektyw, ponieważ nieco wcześniej fotografowałem małe sceny, także mozaiki, usytuowane wysoko, pod stropem katedry i potrzebowałem dłuższej ogniskowej. Wprowadziłem też korektę ekspozycji na — 1,0 EV aby przytłumić połyski mozaiki po obu stronach Matki Bożej. Efekt, po wyprostowaniu niewielkich zbieżności perspektywy jest następujący:

Aparat: Canon EOS 7D. Obiektyw: Sigma APO 70—200 mm f2.8 EX DG OS HSM. Nastawiona ogniskowa: 86,0 mm. Ekwiwalent ogniskowej: 137,6 mm. Filtr UV. Czułość aparatu: ISO 1000. Pomiar ekspozycji: wielosegmentowy. Priorytet migawki (Tv): 1/160 s; przysłona obiektywu: f/2,8. Bez statywu. Kompensacja ekspozycji: — 1,0 EV. Format zapisu: RAW. Przestrzeń koloru: Adobe RGB. Oprogramowanie: DxO Optics i PhotoShop CS3.

Czy można byłoby zrobić lepszą fotografię? Pewnie tak, ale nie tą sprawę chcę tu poddać pod dyskusję, a to, że zarówno w poprzedniej fotografii, przedstawiającej prezbiterium katedry z wielką, kilkunastometrowej szerokości mozaiką Chrystusa Pantokratora, jak i tak samo szeroko mozaika przedstawiająca Matkę Bożą z Jezusem, są mozaikami, których obraz rejestrowany jest także przez mozaikę elementów światłoczułych matrycy aparatu fotograficznego. Z odległości z jakiej obie fotografie były robione poszczególne kamyki z jakich złożona została mozaika były większe od poszczególnych fotodiod, ale czy taka mozaika na mozaice może mieć wpływ na ostrość, czy nie może. Gdyby mozaika w kościele była ułożona w równe grządki pewnie pojawiłby się efekt mory silnie zakłócający obraz, tego nie było, jednak gdy porównać te fotografie z innymi zdjęciami, wykonanymi z mniejszej odległości, z której każdy kamyk mozaiki rejestrowany był przez znacznie większą liczbę fotodiod, to widać jak szybko rośnie ostrość obrazu.

Dwa kolejne zdjęcia zrobiłem w wykopaliskach na terenie rzymskiej willi myśliwskiej w Piazza Armerina — no, nie tylko te dwa, mam ich tyle, ile udało mi się w czasie zwiedzania zrobić, w przerwach gdy chmury zasłaniały słońce i prymitywne elementy zadaszenia nie rzucały na mozaikę cienia.

Aparat: Canon EOS 7D. Obiektyw: Canon EF 24—105 mm f/4 L IS USM. Nastawiona ogniskowa: 50,0 mm. Ekwiwalent ogniskowej: 80 mm. Filtr UV. Czułość aparatu: ISO 400. Pomiar ekspozycji: wielosegmentowy. Priorytet migawki (Tv): 1/40 s; przysłona obiektywu: f/14,0. Bez statywu. Kompensacja ekspozycji: +⅓ EV. Format zapisu: RAW. Przestrzeń koloru: Adobe RGB. Oprogramowanie: DxO Optics i PhotoShop CS3.

Gdy fotografowałem na filmach, nie zastanawiałem się nad tym, czy mozaika i odległość z jakiej robione jest zdjęcie, może mieć wpływ na ostrość obrazu. Teraz się zastanawiam, ale czy warto?

Aparat: Canon EOS 7D. Obiektyw: Canon EF 24—105 mm f/4 L IS USM. Nastawiona ogniskowa: 28,0 mm. Ekwiwalent ogniskowej: 44,8 mm. Filtr UV. Czułość aparatu: ISO 200. Pomiar ekspozycji: wielosegmentowy. Priorytet migawki (Tv): 1/320 s; przysłona obiektywu: f/14,0. Bez statywu. Kompensacja ekspozycji: +⅓ EV. Format zapisu: RAW. Przestrzeń koloru: Adobe RGB. Oprogramowanie: DxO Optics i PhotoShop CS3.

*

Powstało pewne nieporozumienie. Panu Markowi Kotelukowi nie chodziło o ostrość, tylko o szumy w postaci małych czerwonych plamek. W poprzedniej fotografii katedry w Palermo są one po powiększeniu dobrze widoczne w miejscach najsłabiej oświetlonych, Jest to rezultat tego, że fotografia HDR została złożona bezpośrednio z plików RAW. Gdy do programu HDR bierze się zdjęcia w formacie TIFF, szumy są mniejsze. Niżej inna fotografia HDR tego samego wnętrze złożona ze zdjęć w formacie TIFF. Warto zobaczyć różnice.

A na koniec pytanie: — czy niższa ostrość mozaiki fotografowanej aparatem cyfrowym to problem rzeczywisty, czy wydumany?